همه چیز درباره آموزش مجازی

در روزگار کنونی اینترنت یک منبع آموزش قوی در رسانه های آموزشی است به گونه ای که تنها با استفاده از کامپیوتر یا موبایل به سادگی در هر نقطه از جهان در هر زمان در دسترس است. با افزایش حس نیاز انسانها به این تکنولوژی محبوبیت استفاده از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی و آموزشی مرتبا درحال افزایش است. آموزش مجازی یک فناوری جدید است.

گرچه شروع فعالیت آموزش مجازی با ارائه مطالب متنی بوده است. مطالبی که به صورت فایل، کتاب الکترونیکی یا ای‌بوک ارائه میشدند و اولین قدمها برای دریافت خدمات آموزشی نیز همین کتابهای آموزشی بودند. بعد از آن و با گسترش دستگاههای تکنولوژیک، ارتباط صوتی و ویدیویی نیز امکان پذیر شد. به طوری که امکان تحصیل از راه دور نیز فراهم شد.

آموزش مجازی چیست؟

آموزش آنلاین یادگیری با استفاده از تکنولوژی های الکترونیکی برای دسترسی به برنامه درسی در خارج از یک کلاس سنتی است. یادگیری این نوع آموزش بسیار آسانتر از سایر روشهای آموزشی میباشد.

بر طبق تعریف موسسه جهانی یونسکو، آموزش مجازی به هر نوع فرایند آموزشی اشاره دارد که در آن، همه یا بیشتر تدریس توسط افرادی انجام می‌شود که از نظر زمانی و مکانی در فضایی دور از یادگیرنده هستند، بدین معنا که همه یا اغلب ارتباطات بین آموزگار و یادگیرنده از طریق یک رسانه مصنوعی چاپی یا الکترونیکی انجام می‌شود.

منظور از آموزش مجازی

منظور از آموزش مجازی، آموزش افراد با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. یک سیستم آموزش مجازی محیطی مجازی فراهم میکند تا فراگیران یا به عبارتی همان دانشجویان، دانش آموزان و یا پرسنل یک سازمان بدون نیاز به حضور مدرس بتوانند مطالب را فراگیرند.

آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی نوع جدیدی از آموزش است که در آن نیازی به حضور فراگیران در کلاسهای فیزیکی برنامه ریزی شده نیست. در واقع یک محیط آموزشی مجازی در شبکه است و فضای آموزشی به نحوی طراحی شده اند که حس حضور در کنار مدرس را داشته باشند و همانند کلاسهای حضوری از امکاناتی چون تصویر، صدا، تخته، فایلهای آموزشی و غیره بهره مند شوند.

هدف آموزش مجازی

هدف آموزش آنلاین و تولید محتوای الکترونیکی ارتقای دانش و مهارتهای فراگیران، دانش آموزان، دانش جویان و پرسنل سازمانها با به کارگیری برنامه های به روز و مقرون به صرفه است. این در حالتی است که حتی اگر افراد وقت کافی برای حضور در کلاسهای سنتی داشته باشند، باز هم آموزشهای آنلاین مبتنی بر کلاس درس را ترجیح دهند، ضمن این که هر فرد باید همزمان با پیشرفت فناوری، اطلاعات خود را به روز کنند.

با توجه به استقبال و شرایط موجود در جامعه و عدم ظرفیت مراکز آموزشی، به نظر میرسد آموزش مجازی میتواند گامی موثر در جهت پوشش نیازهای آموزشی بردارد. علاوه بر این از آنجایی که آموزش مجازی میتواند مهارتهای کامپیوتری و فناوری اطلاعات کارآموزان را ارتقاء بخشد، بی شک فرد برای ادامه خدمت آمادگی بیشتری پیدا میکند، چرا که در تمام دنیا فناوری اطلاعات به عنوان ابزاری در خدمت رشته ها و مشاغل درآمده و علاوه برکاهش هزینه ها و کمک به بهبود مشاغل سنتی، مشاغل جدیدی را نیز تعریف کرده است. بنابراین باید گفت آموزش دانش آموزان و دانش جویان به شیوه مجازی باعث ارتقا سطح نگرش افراد نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات در مشاغل خواهد شد

تعریف مفهومی آموزش مجازی

مفهوم آموزش مجازی، آموزش افراد با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. یک سیستم آموزش مجازی محیطی مجازی فراهم میکند تا فراگیر بدون نیاز به حضور فیزیکی مدرس بتواند مطالب را فراگیرد. آموزش مجازی باید همزمان با پیشرفت فناوری،اطلاعات خود را به روز کنند. با توجه به استقبال و کمبود نیروی کار متخصص در جامعه و عدم ظرفیت مراکز آموزشی، به نظر میرسد آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی میتواند گامی موثر در جهت پوشش نیازهای آموزشی و مهارتهای شغلی شرکت ها بردارد. علاوه بر این از آنجایی که آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی میتواند مهارتهای کامپیوتری و فناوری اطلاعات کارآموزان را ارتقاء بخشد، بی شک فرد برای ادامه خدمت آمادگی بیشتری پیدا میکند، چرا که در تمام دنیا فناوری اطلاعات به عنوان ابزاری در خدمت رشته ها و مشاغل درآمده و علاوه برکاهش هزینه ها و کمک به بهبود مشاغل سنتی، مشاغل جدیدی را نیز تعریف کرده است. بنابراین باید گفت آموزش کارکنان به شیوه مجازی و الکترونیکی باعث ارتقاء سطح نگرش افراد نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات در مشاغل خواهد شد.

تعریف عملیاتی آموزش مجازی

استفاده از آموزشهای آنلاین و تولید محتوای الکترونیکی در سازمان توسعه آموزشی، توسعه فنی و فناوری، توسعه فرهنگ سازمانی وتوسعه مالی و اقتصادی را محقق میسازد. در این روش آموزش نیازی به حضور کارکنان شرکت در مرکز آموزش نیست، زیرا از طریق هر سیستم کامپیوتری، وب دردسترس است و بر طبق تحقیقات انجام شده زمان مورد نیاز برای آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی به وسیله کامپیوتر، ۱۱ درصد کمتر از روش سنتی است.

تأثیر آموزش مجازی در سازمانها

یکی از مهمترین اهداف سازمانها، آموزش آنلاین و تولید محتوای الکترونیکی کارکنان و افزایش سطح دانش آنان برای رسیدن به کارکردهای مؤثر و بهینه و بهره وری هرچه بیشتر است.

هزینه های قابل توجه آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی در سازمان ،بازآموزی نیروی انسانی و محدودیتهای آن، اندیشه استفاده از فناوریهای برتر و جایگزین به قصد کاهش هزینه ها، ارتقای کیفیت آموزش، امکان دسترسی گسترده تر و عادلانه به منابع آموزشی را متصور می سازد.

به کارگیری این روش آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی در سازمان ، می تواند توانمندسازی کارکنان را در ابعاد مهارتی و دانشی با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور افزایش و تعمیق مهارتهای فردی،گسترش کارکردها و ارتقاء بهره وری سازمان را به همراه داشته باشد

عوامل حیاتی موفقیت برای پیاده سازی سیستمهای اطلاعاتی در شش بعد با توجه به شباهتهای آنها دسته بندی شده است. بعد سازمانی شامل عوامل مربوط به رهبری، پشتیبانی مدیریتی، ارتباطات، استراتژی، فرهنگ و انگیزه است. بعد دیگر، فناوری در مورد مسائل مرتبط با چالشهای تکنولوژیکی و شرایط تجهیزات میباشد. آموزش آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی در سازمان ، کاربران وکارمندان(، ارزیابی، مردم مهارتهای فنی و مدیریتی کافی و داده ها ابعاد دیگر درنظر گرفته شده در این مطالعه هستند

آموزش مجازی در ایران

برنامه های توسعه یکی از مهمترین چالش ها، در نظام جدید آموزشی جامع مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است. همانگونه که فناوری ارتباطات و اطلاعات مکمل بازآفرینی در بسیاری از فرایندهای کاری روزمره خود بوده است که نمونه های آن شامل بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک، پست الکترونیک، دولت الکترونیک و… می شود، حوزه یادگیری الکترونیک یا آموزش الکترونیک، نوید بخش اجرایی شدن آرمانهای به ظاهر دور از دسترس تا دو دهه قبل ، است.

حذف محدودیت زمان، مکان و سن آموزش یادگیرنده که به عنوان آرمان های دور دست مطرح بوده است، امروزه دیگر محدودیت های بزرگی به نظر نمیرسند. از سوی دیگر نیازهای گسترده مهارتی جوامع دانش محور و مبتنی بر فناوری اطلاعات با ادامه استفاده از روش های سنتی نظام آموزشی قابل پاسخگویی نیست. اگر چه نظام آموزشی سنتی نیز دارای ویژگیهایی است که نادیده انگاشتن آن ویژگیها، اثر بخشی یادگیری را می کاهد و عامل بروز ناهنجاریهای بسیاری می شود.

عوامل پیدایش آموزش از راه دور در ایران را میتوان به صورت زیر نام برد:

1. نیاز روز افزون و گسترده به آموزش

الف) افزایش پوشش تحصیلی

ب) تامین آموزش مادام العمر

1. وجود انواع محدودیت و ممنوعیت برای مخاطبین

الف) ترک تحصیل اجباری

ب) ترک تحصیل اختیاری

1. نارسایی سیستم آموزش سنتی رایج

الف) عدم پوشش کامل در داخل کشور

ب) ناتوانی نسبتاً مطلق در خارج از کشور

فراهم بودن امکان فنی گسترش آموزش ها

الف) ساز و کارهای مهندسی آموزشی

ب) آمادگی نسبی فراگیران

سخن پایانی

با توجه به رشد خوب آموزش مجازی در ایران و همچنین رشد روزافزون تعداد مدارس و دانشگاه هایی که مایل به ارائه خدمات آموزش مجازی هستند، چنین برداشت می شود که در این زمینه گام های خوبی برداشته شده است و به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور شاهد ارائه خدمات آموزش از راه دور توسط اکثر مراکز آموزشی کشور خواهیم بود.